Het afgelopen jaar waren veel burgers getuige van inslagen van raketten en drones in hun omgeving, met nare en soms zelfs fatale gevolgen. Dan komen de werknemers van het Elah Centrum in beeld. Snel en doelbewust begeven ze zich naar de veerkrachtcentra en welzijnsafdelingen in getroffen gemeenschappen.
,,Ik ben zowel in Majd al-Khrum als in Shafaram geweest na de verwoestende inslagen en heb daar acute slachtofferhulp gegeven. Sommig mensen kwamen uit geraakte huizen en hadden last van angstaanvallen", vertelt psychotherapeut Jamila Omri. ,,Het belangrijkste doel van de interventie is de ontwikkeling van posttrauma te voorkomen. Ik ontmoet de mensen, erken en legitimeer hun gevoelens en de verwarring die ze ervaren, en leer ze technieken die kalmeren."
Wat is de waarde van de noodinterventie?
,,De waarde is groot. Zelfs een of twee ontmoetingen kunnen veel opleveren. Ze helpen om de eerste stap te zetten en jezelf bij elkaar te rapen. Mensen krijgen een gereedschapskist mee voor de toekomst die verlichting brengt en je leert te ontspannen. Voor sommige mensen is het de eerste keer dat ze zich in een therapeutische setting bevinden. Het stelt hen in staat om in een ander licht naar therapie te kijken: ze staan er meer open voor en begrijpen de kracht ervan. Het is bevredigend om die ontwikkeling te zien."
Janna Khalifa, therapeut en tevens docent aan het Technion: ,,De eerste twee dagen in Majd al-Khrum kreeg ik de slachtoffers moeilijk op de been’’, zegt ze. ,,Ze waren te bang om hun huis te verlaten. Daarom ben ik begonnen met telefoontjes en vervolgens met zoom-gesprekken. Pas later volgden de fysieke ontmoetingen in het veerkrachtcentrum.
,,Ik heb vooral psycho-educatie gegeven en het verband uitgelegd tussen de raketinslagen en hun fysiologische reactie daarop, zoals het protocol voor deze omstandigheden voorschrijft."
Wat vertel je dan?
,,Ik leg uit hoe het lichaam werkt en reageert in een toestand van angst. Je wilt duidelijk maken dat al de verschillende reacties van het lichaam normaal zijn en dat het doel ervan is om je in leven te houden en in staat te stellen om te reageren."
Zijn slachtoffers daar ontvankelijk voor?
,,Jazeker. Ik ga er altijd van uit dat mensen de rationaal achter iets moeten begrijpen en inderdaad, je ziet dat deze uitleg de angst enorm vermindert. Mensen moeten begrijpen wat er met hen gebeurt. Ik vertel ze dat we een bepaald ontspanningssysteem in ons lichaam hebben dat als een anker fungeert: onze ademhaling. Ik oefen ademhalingstechnieken en leg ze de reden achter elke techniek uit. De oefeningen hebben invloed op de frontale cortex, waar emoties en gedrag worden gereguleerd, en bevrijden de cortex uit de overlevingsstand. Als mensen de achtergrond begrijpen, kan ik ze aanspreken voor verdere behandeling."
Was het effect van de interventies merkbaar?
,,De verandering was significant. De slachtoffers waren zelf verrast en meldden dat ze zich beter voelden en weer konden functioneren. Het feit dat ze niet alleen waren, dat ze iemand hadden om mee te praten, iemand om in vertrouwen te nemen, dat iemand hen uitlegde wat ze doormaakten en hun gevoelens niet veroordeelde, dat was betekenisvol.”
0ok psychotherapeut Hitam Kiss was betrokken bij de crisisinterventie. Ze definieert het als een belangrijke maar beladen missie. ,,Ik weet dat ik het vermogen en de hulpmiddelen heb om in deze situaties te helpen, maar tegelijkertijd is het voor onszelf een uitdaging, omdat wij therapeuten ook in de oorlog leven."
Het was gevaarlijk om naar de getroffen plaatsen te reizen?
,,Dat klopt. Voor vertrek heb ik goed gecontroleerd welke route ik moest nemen en ook onderweg zorgde ik dat ik geinformeerd bleef. Eenmaal op locatie ging soms het alarm af en konden we zelf de dingen toepassen die we tijdens de interventies hebben geoefend. Op alle drie plekken heerste een gevoel van chaos. Mensen waren soms zo angstig dat ze in de behandelkamer bijna flauwvielen als er een alarm klonk, vanuit een gevoel van totale hulpeloosheid.’’
Wat geeft je de kracht om te helpen?
Hitam: ,,Voor mij is het een daad van liefde. Ik wil dat het mensen goed gaat. Door er zo in te staan en vanuit die gedachte met mensen om te gaan, heb ik de kracht om door te gaan, te leven en moeilijkheden te overwinnen. Daarnaast heb ik mijn eigen bronnen van kracht. Ik luister naar muziek en doe aan sport. Zo laad ik mezelf weer op.’’