Als je je Holocaust-overlevenden voorstelt, denk je meestal niet aan een type als Helen Livnat Winninger: actief, energiek, sportief en uiterlijk tientallen jaren jonger dan ze in werkelijkheid is (82). In haar mooie appartement in Herzlia Pitoech dat ze al zo'n 60 jaar deelt met haar man, toont Helen de acht boeken die ze heeft geschreven. Het eerste boek ‘Waiting for a Miracle’, bespreekt de geschiedenis van haar familie sinds het midden van de negentiende eeuw, inclusief de periode van de Holocaust, waar ze zelf geen herinneringen aan heeft. ,,Dat ik me niet herinner, heeft me waarschijnlijk op de been gehouden.’’
Dat eerste boek begon met 24 pagina's tekst die Helens vader achterliet en waarin hij vertelt over de familie. Vandaar begon Helen met een proces van onderzoek en schrijven dat twee maanden duurde. ,,Het begon met een ingeving die ik kreeg, ‘de tijd te vullen met leven', die zich steeds weer herhaalde, totdat ik besloot ervoor te gaan. Ik zonderde me af van de omgeving, ging achter de computer zitten en schreef in een ruk 400 pagina's. Het boek, dat Helen omschrijft als ‘fictieve geschiedenis’, oogstte veel lof. De winst van de verkoop van het boek schonk Helen aan een goed doel. Het kwam haar niet toe, voelde ze.
Sindsdien is Helen, van beroep accountant, niet meer gestopt met schrijven. Ze behandelde uiteenlopende onderwerpen als zigeuners in Zuid-Amerika (in ‘Shattered Paths’, uitgegeven door Sefirat Poalim), gedwongen ziekenhuisopname, of de ervaringen van Joodse kinderen in de oorlog. Ook schreef ze korte verhalen en gedichten.
Tussen de vele handgeschreven kladversies en verhalen die overal in haar huis rondslingeren, vindt Helen een verdrietig gedicht dat ze onlangs schreef. Ze leest het met verstikte stem voor. Vier maanden geleden overleed haar enige zoon Zvika Livnat, een wereldberoemde onderwaterfotograaf, door onbekende oorzaken op 57-jarige leeftijd en liet een zevenjarig zoontje achter, die het centrum van zijn wereld vormde. Omdat het jongetje werd geboren uit een losse relatie in het buitenland, besloot Zvika zijn bestaande leven op te geven en zich geheel te wijden aan de opvoeding van het kind. Dagelijks had hij contact met zijn ouders en sprak hij meerdere keren met zijn moeder. Helen: ,,Niemand heeft zo’n sterke band gehad met een zoon als wij met Zvika. ‘Dankzij jou heb ik leren liefhebben’, schreef hij me eens. Ik heb het gevoel dat ik hem in me meedraag.’
Helen is aanvankelijk begeleid door het Elah Centrum. Nu probeert ze op eigen houtje verder te gaan en dat lukt aardig. In alles, ook het slechtste ter wereld, zit een lichtstraal verborgen, zegt ze hoopvol. Haar advies aan ons: ‘Als er iemand is van wie je houdt, vertel het die persoon dan tachtig keer per dag.’
