In het kader van ons werk met Holocaust-overlevenden leggen wij therapeuten, als de client fysiek beperkt is en niet naar de kliniek kan komen, huisbezoeken af. Zo’n huisbezoek heeft ongetwijfeld een meerwaarde, omdat je de client in zijn of haar eigen habitat ontmoet en eventuele moeilijkheden kunt onderkennen die anders niet zichtbaar zouden zijn.

Tijdens die huisbezoeken maken we vaak ook kennis met de verzorgsters van de clienten. In vele gevallen gaat het om vrouwen die vanuit het buitenland naar Israel komen om een paar jaar in de verzorging te werken, vaak bij ouderen die 24/7 begeleiding nodig hebben.

Dat is geen makkelijke keuze en geen gemakkelijke taak. Hoe voelen deze vrouwen zich hier, ver van huis, in een totaal andere cultuur? En als ze werken met Holocaust-overlevenden, zijn ze dan op de hoogte van de geschiedenis van hun clienten en de mogelijk langdurige gevolgen van Holocaust-ervaringen?

We vroegen het aan Jelena (33) uit Moldavia, Maria (59) uit Oekraine, Rodeda (46) uit de Filippijnen en Kumari (45) uit Nepal.

Uit de gesprekken die we voerden, kregen we de indruk dat sommige verzorgers zich bewust zijn van het feit dat de mensen voor wie ze zorgen, overlevenden zijn van de Holocaust. Als hun land van herkomst in de oorlog was betrokken, hebben ze tijdens de geschiedenislessen meestal deze periode bestudeerd, of ze zagen films over de Holocaust. Sommigen hebben bovendien de moeite genomen om op het internet informatie te zoeken.

De kennis die ze hebben, lijkt daarnaast af te hangen van de mate waarin de clienten praten over de oorlogsjaren, of soms nachtmerries hebben en in hun slaap praten over moeilijke ervaringen.

Sommige mantelzorgers melden een gevoel van eenzaamheid, zeker sinds het uitbreken van corona. Ze lijken zich beter te voelen naarmate de cognitieve toestand van de patiënt beter is, en ze met hun client gesprekken kunnen hebben.

Ondanks het verlangen naar gezinnen die in het land van herkomst zijn achtergelaten, houden zorgverleners van patiënten en hun werk. Ze vinden dat het werk zinvol is en begrijpende waardevolle betekenis van hun rol in het leven van patiënten.

Jelena, die de 97-jarige Nachman verzorgt, zegt dat ze zijn dokter en psycholoog is: door te luisteren verzacht ze Nachmans fysieke en mentale pijn.

Het is belangrijk te benadrukken dat de gesprekken met de verzorgers een diepe waardering oproepen voor deze traditionele en bescheiden vrouwen, en voor hun omgang met veeleisend werk, op grote afstand van hun dierbaren en van alles wat hen bekend is, en vaak in eenzaamheid en stilte.

‍