Eind november is het bericht de deur uitgegaan: Yaela Cohen, co-directeur van het Elah Centrum, draagt per 1 januari 2022 de leiding over. Bennie Leezer wordt algemeen directeur van de organisatie, terwijl Yaela's professionele taken worden overgenomen door Marina Shtark, Rona Ackerman en Margo Moyal. Marina wordt als klinisch directeur verantwoordelijk voor het Therapeutisch Centrum, Rona Ackerman leidt de afdelingen Crisis- en Veerkrachtinterventie en Existentiele Begeleiding, en Margo Moyal staat aan het hoofd van de afdeling Hulpcentra.

Yaela, Elah staat er heel goed voor. Meer dan 7500 clienten, 315 groepen, vijftig stafleden, bijna vierhonderd freelancers, nieuwe doelgroepen en nieuwe uitdagingen. Waarom stap je op?

Yaela: ,,Het gaat zeker heel goed, maar behalve veel plezier en bevrediging brengt het co-directeurschap natuurlijk ook zorgen met zich mee. Ieder jaar is het een puzzel om de organisatie geolied, en de touwtjes in handen te houden, en zeker in het coronatijdperk hebben we onzettend hard moeten werken. Na zeventien jaar vind ik dat het moment is gekomen om een stapje terug te doen, de leiding uit handen te geven aan anderen, en me weer te wijden aan het vak. Ik ga fulltime therapie en supervisie geven, en blijf alleen verantwoordelijk voor de Nederlandse gemeenschap.’’

Het is belangrijk om je als therapeut aan de doelgroep aan te passen

Eigenlijk zou ze maar voor een jaartje naar Israel komen en wilde ze binnenhuisarchitectuur studeren. Maar kort na aankomst in Tel Aviv ontmoette Yaela haar partner Avi en besloot ze te blijven, en omdat het Technion in Haifa ver weg was, besloot ze dan maar maatschappelijk werk te studeren. Een van haar eerste banen was in Beth Juliana.

Yaela: ,,Beth Juliana is een hele goeie leerschool geweest. Je kunt zeggen dat ik door de bewoners ben opgevoed. Van hen heb ik geleerd wat het betekent om oud te worden of dement, welke invloed de oorlog heeft, en wat ouderen nodig hebben. Dat iemand soms je hand wil vasthouden omdat fysiek contact niet meer vanzelfsprekend is als je oud bent, of in welk isolement ouderen komen als ze doof worden.

,,In Beth Juliana heb ik ook geleerd dat het belangrijk is om je als therapeut aan een doelgroep aan te passen, de normen en waarden te leren kennen, te begrijpen wat binnen zo’n gemeenschap speelt. Beth Juliana was ook de plek waar ik veel ‘eersten’ heb meegemaakt. Zo werd ik voor het eerst geconfronteerd met de dood van een bewoner. Ik was ontdaan, maar voor de staf en bewoners was dat aan de orde van de dag. Daar moest ik erg aan wennen.’’

Na een tussenstap bij een organisatie voor bejaardenzorg kwam Yaela in 1998 bij Elah, toen nog een kleine stichting met minder dan tien stafleden en op dat moment zelfs zonder kantoor. Ze werd therapeut, deed een opleiding groepswerk en nam de leiding van het opbouwwerk op zich. Behalve de psychologische hulp aan overlevenden werden vele sociaal-culturele groepen en een vrijwilligersnetwerk opgezet, en Sjoa-herdenkingen en andere landelijke evenementen georganiseerd.

Yaela: ,,Op zeker moment belandden we op het punt dat we moesten besluiten waar we met de stichting naartoe wilden. Het stond vast dat Elah er zou moeten zijn voor de allerlaatste Nederlander in Israel. Tegelijkertijd moesten we onze financien veiligstellen, en wilden we onze ervaring en kennis ook voor anderen inzetten. In 2004 hebben we daarom de statuten veranderd en ons opengesteld voor de hele Israelische samenleving. Sindsdien hebben we goed gedefinieerd waar onze krachten liggen, en zijn we doorgegroeid. In 1979 waren we de eerste organisatie in Israel die emotionele steun ging geven aan Holocaust-overlevenden. Ruim dertig jaar later werden we de eerste publieke organisatie die zich heeft gespecialiseerd in hulpverlening bij verlies en rouw.''

Op welke bijdragen van jezelf ben je trots?

,,Elah is een hele flexibele organisatie. Dat hebben we in coronatijd ook weer geconstateerd. In hele korte tijd zijn we allemaal overgeschakeld op online therapie, en binnen het maatschappelijk en opbouwwerk bedachten we alternatieve vormen van ondersteuning zoals de telefonische hulplijn, zoomgroepen, en het coronaproject voor hulp aan familieleden die iemand aan corona verloren. Die flexibiliteit moet je persoonlijk uitdragen. Ik heb altijd gevonden dat je als directie het voorbeeld moet geven en moet uitproberen wat je van je staf vraagt.

,,Verder is Elah een organisatie die stafleden stimuleert om zichzelf te ontwikkelen, bij te scholen, opleidingen te volgen, en kennis aan elkaar over te dragen. Zelf heb ik in de loop der jaren mijn MA maatschapelijk werk gehaald en de school voor psychotherapie gedaan. Persoonlijke en professionele ontwikkeling is bij Elah heel belangrijk.

,,Tot slot is er de werksfeer. Collega’s zien elkaar vaak meer dan hun eigen familieleden. Acht, negen uur per dag deel je een kamer of ontmoet je elkaar bij het koffiehoekje. Ik heb het daarom altijd essentieel gevonden dat het onderlinge contact goed is. Zeker in een multiculturele organisatie als de onze gaat dat niet vanzelf. Daarin moet je investeren.''

Hoe zie je de toekomst van Elah?

,,Heel goed! Allereerst word ik vervangen door drie capabele, professionele en creatieve vrouwen. We hebben een actief bestuur, en Bennie blijft natuurlijk aan het roer, met al zijn enthousaisme en energie. In de zeventien jaar dat we samenwerkten, zag Bennie heel vaak mogelijkheden voordat ik ze zag. Dat zal zo blijven.

,,Praktisch gezien staan er twee mooie nieuwe initiatieven op ons te wachten. Het ministerie van sociale gelijkheid start met ons een pilotproject voor ouderen die behoefte hebben aan gesprekken. Door de coronatijd hebben veel van ons, ook bij de overheid, begrepen hoe belangrijk het is om hulp te bieden aan mensen die het moeilijk hebbben. Ook gaan we een therapeutisch centrum openen voor de Arabische bevolking in Israel. De afgelopen tien jaar hebben we in het kader van slachtofferhulp veel ervaring opgedaan in de Arabische gemeenschap. We willen deze hulpverlening nu uitbreiden naar de algemene bevolking.''

De behoefte aan therapie is enorm gegroeid, en therapeuten zitten propvol. Ook die van Elah. Hoe dat komt?

,,In Israel leven we met een moeilijke veiligheidssituatie die mensen angstig maakt en veel stress veroorzaakt, en ook de pandemie maakt het wereldwijd mensen moeilijk. Maar afgezien daarvan denk ik dat het leven hoe dan ook lastige en ingewikkelde ervaringen met zich meebrengt, en dat het leven zelden zomaar vanzelf loopt. Leerproblemen, ziekte, miskramen, ongelukken, scheidingen, werkloosheid, er is zoveel verlies.

,,Vandaag de dag is de praktijk vol met jongen mensen die instantplezier en bevrediging verwachten, en denken dat ze altijd gelukkig zullen en moeten zijn. Maar nee, het leven is niet altijd leuk. Om goed in je vel te zitten, moet je hard werken. Je moet energie stoppen in je werk, in de relatie met je partner en je vrienden, en zelfs dan zijn de momenten van geluk spaarzaam.

,,Therapeuten hebben een heel belangrijk beroep. Iedere keer dat ik een nieuwe client ontmoet, vind ik het heel bijzonder dat iemand aan mij, een vreemde, zijn of haar verhaal kwijt wil. Of juist aan een vreemde, die zonder vooroordelen luistert en meedenkt, zonder te zeggen wat iemand moet doen. Samen zitten, praten, hardop nadenken, vragen stellen over de invloed van vroegere ervaringen of relaties, en wat je daarmee kunt en wilt doen, daar ga ik me de komende jaren weer volledig mee bezighouden.’’  

‍