Een traumatische gebeurtenis kun je definieren als een buitengewone staat van hulpeloosheid, angst en onheil die iemand aan den lijve ondervindt of waar hij of zij getuige van is, en die de lichamelijke en/of geestelijke gezondheid van deze persoon of van de mensen om hem heen in gevaar brengt.

Het posttraumatisch stress syndroom (PTSS) wordt vaak geassocieerd met het leger, maar in feite kan iedereen in zijn leven traumatische gebeurtenissen meemaken die leiden tot PTSS, ook mensen die de bedreigende gebeurtenis niet zelf beleefden maar er getuige van waren. Onderzoek wijst uit dat ongeveer veertig procent van de bevolking tijdens zijn leven minstens een traumatisch incident zal meemaken.

Normale reacties op een abnormale situatie

Als we een traumatische gebeurtenis aan den lijve meemaken of er getuige van zijn, wordt ons gevoel van veiligheid acuut ondermijnd. Ons vertrouwen in de wereld en in onszelf raakt beschadigd, en we blijven achter met een gevoel van onthechting en eenzaamheid. Ook het gevoel van continuïteit, dat ons in staat stelt om te functioneren, dat ervoor zorgt dat we de toekomst voor ons zien, voorbereiden en plannen, en dat ons een gevoel van controle geeft over het leven, wordt onmiddellijk aangetast. Daarmee verdwijnt een van de fundamenten van ons bestaan.

Blootstelling aan een traumatische gebeurtenis roept in de meeste gevallen een breed scala van fysieke, emotionele, cognitieve en gedragssymptomen op. Dat zijn normale reacties op een abnormale toestand. In sommige gevallen treden de reacties niet onmiddellijk na blootstelling op, maar manifesteren die zich pas maanden of zelfs jaren later.

Reacties

• Misselijkheid, trillen, droge mond, versnelde hartslag, ademhalingsmoeilijkheden, verzwakking, pijn op de borst, braken, buikpijn.

• Dwangmatige gedachten, flashbacks van traumatische herinneringen, verwarring, concentratie- en geheugenproblemen, verlies van tijdsbesef en moeite met logisch denken.

• Angst, depressie, ontkenning, paniek, woede, schuldgevoelens, onzekerheid en nervositeit.

• Terugtrekking, vermijding, achterdocht, slaapstoornissen en nachtmerries, veranderingen in hongergevoelens, rusteloosheid, constante alertheid en agressie.

De eerste 48 uur na een gebeurtenis zal bijna iedereen die is blootgesteld verschillende van de hierboven genoemde symptomen ervaren. Dat noemen we een acute stressreactie (ASR). Ongeveer dertig procent van de slachtoffers zal deze symptomen tot vier weken na de gebeurtenis blijven vertonen. In dat geval spreken we van een acute stressstoornis (ASS). Bij ongeveer tien procent wordt ook daarna nog een blijvende functiestoornis vastgesteld. Deze reactie wordt gedefinieerd als een posttraumatische stressstoornis (PTSS).

 Risicofactoren

Uit onderzoek is duidelijker geworden wat de risicofactoren zijn voor het ontstaan ​​van PTSS, en wat de bronnen van veerkracht zijn waaruit mensen putten. De belangrijkste factoren die de ontwikkeling van PTSD beïnvloeden, zijn de volgende:

• De mate van sociale steun die het slachtoffer heeft na het incident, en de beschikbaarheid en timing van behandeling.

• Een geschiedenis van eerdere traumatische gebeurtenissen en levenscrises.

• Persoonlijkheidsfactoren als de manier van omgaan met stressvolle situaties, een bestaande neiging tot angst en depressie.

• Schuldgevoelens en hulpeloosheid als gevolg van het onvermogen om jezelf en anderen te verdedigen tijdens het evenement.

• De houding van de omgeving ten opzichte van de gebeurtenis en de mate van erkenning van de moeilijkheid en ernst van het leed.

• De intensiteit van het incident.

‍

Hoe helpt psychotherapie bij (post)trauma?

Mensen die lijden aan PTSS verliezen vaak hun zelfvertrouwen en raken geisoleerd. Daarom moet de behandeling in de eerste plaats worden gebaseerd op een relatie van vertrouwen, en gericht zijn op de versterking van het gevoel van controle en van eigenwaarde van de client. Je zou trauma kunnen voorstellen als een bruisende, wilde rivier, waarin je makkelijk lijkt te kunnen verdrinken. Iemand die lijdt aan PTSS is bang om het water aan te raken of er zelfs naar te kijken, uit angst dat hij wordt meegesleept. Om toch te kijken, moeten we de oevers van de rivier verbreden en op een afstand gaan staan, vanwaar we veilig de gebeurtenissen kunnen observeren die zich hebben voorgedaan.

• In therapie is het mogelijk om samen te onderzoeken, in kaart te brengen en te herkennen op welke manieren en niveau's het trauma het leven van de client heeft beïnvloed.

• In therapie geven we informatie over natuurlijke menselijke reacties op een traumatische gebeurtenis.

• Door de gesprekken en het samen van een afstand kijken naar de traumatische gebeurtenis, krijgt de client een completer beeld van de gebeurtenis.

• In therapie streven we ernaar de ervaring van een onderbroken continuïteit te herstellen door wat aan de gebeurtenis voorafging te verbinden met wat er gebeurde tijdens en na het incident, en de innerlijke kracht van de client en diens omgeving te mobiliseren.

‍Als je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt, blijf dan niet alleen. De therapeuten in ons team zijn gespecialiseerd in diverse methoden voor het omgaan met trauma. We helpen u graag verder, 03-6910921.

‍