De Holocaust-herdenkingen zijn net voorbij en riepen de vraag op hoe we met jonge kinderen over oorlog, lijden, kwaad en dood moeten praten? Hoe leg je hen een realiteit uit die ook voor ons moeilijk is te begrijpen? Yaela Cohen, psychotherapeut bij het Elah Centrum, benadrukt: de Holocaust maakt nou eenmaal deel uit van ons leven en dat van onze kinderen. Het is daarom belangrijk om de informatie over te dragen, maar op een manier die bij de leeftijd past.
Maar wacht nog even, waarom zou je kleine kinderen hierover vertellen?
Zelfs als je denkt dat het beter is om kinderen de inhoud van de Holocaust te besparen, is het belangrijk je te realiseren dat ze er vroeg of laat toch over zullen horen. In de aanloop naar Jom Hasjoa horen kinderen thuis over herdenkingen en ceremonies, op school en in de media worden steeds verhalen verteld, en tot slot is er de sirene. Daarom is het beter dat de ouders paraat staan om te bemiddelen en informatie over te dragen die bij de leeftijd van hun kinderen past.
Wat leg je uit over de sirene?
Aan kleine kinderen kan je vertellen dat het geluid ons eraan herinnert om even stil te staan en te onthouden dat er lang geleden iets moeilijks is gebeurd, dat we niet willen dat het nog een keer gebeurt, en dat alle mensen in het land met elkaar stilstaan en dit moment respecteren.
Op welke leeftijd begin je te praten over de Holocaust?
Vanaf een jaar of vier is het mogelijk om het gesprek aan te gaan. Als het kind zelf vragen stelt, hoe jong ook, is het altijd legitiem om te antwoorden. Als het kind vragen stelt, is dat namelijk een teken dat het mentaal klaar is om het antwoord te horen. Luister naar je kind, en antwoord op een manier die in overeenstemming is met de leeftijd.
Hoe beantwoord je moeilijke vragen?
Het is belangrijk om vragen heel precies te beantwoorden. Als ouders voel je soms de behoefte om uit te breiden, maar deze behoefte is van ons, en niet van het kind. Bij moeilijke vragen als 'zijn er kinderen omgekomen in de Holocaust', moet de waarheid worden verteld. Het is echter belangrijk te benadrukken dat dit vele jaren geleden is gebeurd, dat we vandaag onze eigen staat hebben en dat dergelijke dingen in Israël niet gebeuren. Het doel is om kinderen een gevoel van veiligheid te geven en de grote afstand tot de moeilijke gebeurtenissen te benadrukken.
En als ze niets vragen?
Sommige kinderen zijn terughoudend en bang voor het onderwerp, of begrijpen niet het verband tussen de Holocaust en hun eigen leven. Het is echt niet nodig om de Holocaust met alle geweld als gespreksthema te introduceren, maar als de sfeer in huis een gesprek mogelijk maakt, zullen op zeker moment vast en zeker vragen worden gesteld. In het algemeen is het beter dat kinderen thuis van de ouders informatie krijgen over de Holocaust, en niet via school of de media. Dat gebeurt soms als gevolg van verhalen over de familiegeschiedenis of in het kader van gesprekken over onderwerpen als racisme, discriminatie en democratie. Het is ook belangrijk dat het onderwerp niet door kinderen wordt weggestopt. Om erachter te komen of de Holocasut kinderen bezighoudt, kun je vragen: De Holocaust-dag nadert. Daar heb je op school vast over geleerd. Is het een onderwerp dat je interesseert? Moet je er aan denken?
Wat niet te vertellen?
Kleuters zullen moeite hebben om het getal zes miljoen te begrijpen, en het is niet nodig om ze te vertellen over gaskamers of massagraven. Als jouw kind vraagt wat met oma is gebeurd tijdens de Holocaust, kun je allereerst vragen wat het precies wil weten. Wil het kind weten waar oma was? Met wie? Het meisje verwacht waarschijnlijk niet om moeilijke details te horen.
In het algemeen is het beter om niet zozeer het kwaad en de dood te benadrukken, maar in plaats daarvan te praten over de lichtpuntjes, bijvoorbeeld over goede mensen die anderen hebben geholpen en gered, of het feit dat we vandaag ons eigen land hebben.
Als je vragen hebt over het onderwerp, neem dan contact met ons op, 03-6910921.