Waar ben jij op Sederavond? Achter deze onschuldige vraag gaat soms een wirwar van onopgeloste familiekwesties, conflicten, boosheid en overwegingen schuil. Sommigen van ons worden uitgenodigd bij familie en zijn bang voor de ontmoeting; anderen spelen gastheer en -vrouw en hopen dat de feestelijke avond vreedzaam zal verlopen; weer anderen zijn nergens uitgenodigd en voelen zich eenzamer dan ooit.
Terwijl de uitdrukking ‘fijne feestdagen’ rondzoemt, roept het feest tegelijkertijd heftige gevoelens op. Gezinnen die een dierbare hebben verloren, missen hem of haar nog meer rond de feesttafel, en families die op een natuurlijke manier zijn gekrompen, voelen het verschil tussen de drukke, overvolle tafel van vroeger en het bescheiden en rustige samenzijn van vandaag. Het contrast tussen de perfecte eettafels en feestelijke kleding die we op de sociale media zien en de complexe werkelijkheid kan pijn doen. En de ontmoeting met familieleden die we lange tijd niet hebben gezien, nodigt uit tot vergelijkingen en vragen: zien we er nog wel goed uit, zijn we ouder geworden, en misschien beperkter? Zijn zij succesvol, en ben ik geslaagd? Waar sta ik, vergeleken met hen?
Hoe ga je ommet deze confrontaties? Hier een paar tips.
Wees voorbereid: De feestdagen zijn voor velen een stressvolle en gevoelige tijd. Als je je van tevoren voorbereidt op de komende ‘golf’, is het waarschijnlijk gemakkelijker om ermee om te gaan. Wacht liever niet tot het laatste moment en denk niet dat het allemaal wel goed komt.
Maak een dagschema: Het is goed om de feestdagen te plannen en in te vullen met activiteiten die je een goed gevoel geven. Bedenk waar je jezelf gelukkig mee maakt, waarvan je zult genieten, en welke routine je wilt volgen.
Stel grenzen: Als iemand tijdens het feestmaal (of bij een andere gelegenheid) je onaangenaam bekritiseert, is het belangrijk om dat aan te roeren. Je kunt zeggen: 'Sorry, dat gaat jou niet aan. Als je zulke dingen zegt, voel ik afstand en verstoort het onze relatie.'
Hou kritiek voor je: Het omgekeerde is nauurlijk ook waar. Van kritiek wordt weliswaar gezegd dat het is bedoeld te helpen, maar vaak werkt het tegenovergesteld. Aangezien we in deze periode allemaal gevoeliger zijn, is het misschien beter om je te focussen op complimenten.
Vergelijk niet: Begrijp dat het oké is om anders te vieren dan ‘iedereen’, om er anders uit te zien, en om een ander leven te leiden. Begrijp dat het oké is om te verlangen naar wat je niet hebt, maar waardeer tegelijkertijd het goede dat je wel hebt.
Geef verlies een plaats:De feestdagen versterken enorm het verlangen naar de mensen die we hebben verloren. Je kunt proberen hen een plek geven: vertel verhalen, breng herinneringen naar boven, creëer een nieuwe gewoonte die aan de dierbare zal doen denken, geef de gemiste afwezigen een plaats waardoor ze toch deel uitmaken van de bijeenkomst.
Blijf niet alleen: Ook als er geen familie of bekenden zijn om mee te vieren, kun je een alternatief vinden. Je kunt op sederavond bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doen voor behoeftigen, of zelf een maaltijd organiseren voor vrienden of buren. Op vakantie gaan of naar het buitenland reizen is ook een legitiem alternatief,zolang je je er maar goed bij voelt.
