Yael Benisho en Orly Avigal Elia behandelen al jaren mensen van uiteenlopende leeftijden, maar beiden hebben een twinkeling in hun ogen als ze spreken over clienten op leeftijd. ,,De rijkdom en levenswijsheid van de jaren, het perspectief en de tijd die beschikbaar zijn om de diepte in te gaan, dat zijn voordelen die alleen in dit hoofdstuk van het leven bestaan. Gesprekken met ouderen hebben vaak een filosofische ondertoon en raken allerlei denkgebieden. Ouderen manifesteren een enorme rijkdom en geluk," zegt Orli. ,,In ieder mens van gevorderde leeftijd zit een volledige bibliotheek besloten."

Sommigen zullen zich afvragen of het zin heeft op oudere leeftijd in therapie te gaan. Is het echt mogelijk om op deze leeftijd iets te veranderen? Is het niet te laat?

,,Integendeel", zegt Yael. ,,Bij oudere patiënten bestaat respect voor tijd, ze staan open voor processen en beschikken over een ruimte van geest die behandeling mogelijk maakt. Dankzij de vrije tijd waarover ouderen beschikken, kunnen ze zich soms voor het eerst echt op zichzelf concentreren, op hun eigen behoeften en verlangens. De boodschap die ik aan mijn clienten overbreng, is dat het nooit te laat is en dat je op elke leeftijd kunt veranderen, ontwikkelen en ja, zelfs nog dromen kunt waarmaken."

Is het moeilijk om mensen op oudere leeftijd te overtuigen om in behandeling te gaan?

Orly: ,,Ouderen kun je niet over een kam scheren. Ieder mens is uniek. Ieder mens brengt zijn eigen persoonlijkheid mee naar de behandeling, samen met de levenswijsheid die hij of zij heeft verzameld en opgedane ervaringen. Leeftijd is geen beslissende factor, wel de innerlijke rijkdom, levenservaring, belangstelling en de mate waarin iemand gemotiveerd is om te werken aan bestaande problemen. Als clienten zich aanmelden voor behandeling, hebben ze meestal hun eigen behoefte goed ingezien, erkend en geaccepteerd, en geven ze zich over aan het proces."

Bestaan er bepaalde specifieke belemmeringen voor deze leeftijdsgroep?

,,Soms is het moeilijk om het ritme van de afspraken vast te houden, bijvoorbeeld omdat clienten worden opgenomen of ziek zijn, of wanneer ik vanwege lichamelijke beperkingen van de client naar diens huis moet komen", vertelt Yael. ,,Soms wonen familieleden of verzorgers bij de client in huis, wiens aanwezigheid de behandeling kan bemoeilijken. Aan de andere kant is het mooie dat ik de client in zijn natuurlijke omgeving meemaak en hem of haar daardoor ook op een andere manier leer kennen. Ik moet ook zeggen dat ik vanwege het leeftijdsverschil en de levenservaring van mijn clienten op het standpunt sta dat ik niet alleen kom om te behandelen, maar ook om te leren ."

Ook Orly benadert oudere clienten met respect en nederigheid, zegt ze. ,,De kennis en wijsheid hebben ze al. Alles wat ik moet doen, is de schijnwerper op hen richten en vragen stellen. Ik kijk met verbazing naar deze mensen.’’

Komt de dood vaak ter sprake in ontmoetingen met oudere clienten?

Orly: ,,Natuurlijk komt we het onderwerp aan de orde. Sommige clienten geloven in een vervolg na de dood. Iemand zei: het feit dat niemand daarvandaan terugkeert, geeft te denken dat het daar misschien goed is. Misschien brengt levenswijsheid ook ruimte voor andere perspectieven met zich mee en voor andere concepten met betrekking tot de spirituele wereld. Velen troosten zich met de gedachte dat de dood de overgang vormt naar een andere dimensie. De dood is niet het einde. En natuurlijk, wie in God gelooft, gelooft dat God geeft en God neemt, en benadert en accepteert de dood met een gevoel van berusting.''

,,Gesprekken hierover kunnen heel ondersteunend zijn. Vaak is de angst niet zozeer voor de dood zelf, maar voor wat eraan vooraf zal gaan, voor fysiek en emotioneel lijden, of voor het lijden van dierbaren. Velen hopen dat wanneer hun tijd komt om afscheid te nemen van de wereld, dat ze 'gaan slapen en niet wakker worden', zonder een periode van achteruitgang en lijden."

Zijn sommige therapeutische technieken meer geschikt voor de behandeling van ouderen?

,,Ik denk dat je ouderen met alle benaderingen kunt behandelen", zegt Yael. ,,Ouderen kunnen baat hebben bij CBT en dynamische therapie maar ook bij mindfulness. Belangrijk is hoe de client naar de behandeling komt, hoe open hij staat, wat zijn doelen zijn.

,,Tegelijkertijd is het waar dat ik bij de behandeling van ouderen veel technieken gebruik uit de positieve psychologie en probeer ik het 'ja' te benadrukken. Ouder worden is niet makkelijk, maar er zijn ook positieve kanten. Het is belangrijk om clienten te ondersteunen bij het verdragen van verliezen en van de veranderingen die ze doormaken, maar ze tevens te focussen op en herinneren aan hun sterke punten, krachten en vermogens. Ik beschouw ouderdom als een ontwikkelingsstadium: zelfs op oudere leeftijd zijn er taken, doelen en dromen die vervuld moeten worden. Als ik mensen help om hiermee in contact te komen en erin te geloven, is dat geweldig. Het roept een twinkeling op  in de ogen en de wil om te leven."

Benaderen jullie de oudere clienten anders?

,,Natuurlijk zijn er uitdagingen bij de zorg voor oudere mensen, maar het uitgangspunt is dat ik een persoon ontmoet", zegt Yael. ,,Als ik het zo benader, ligt alles open en zal de client voelen dat ik hem of haarzelf als uitgangspunt neem, en niet de leeftijd.’’

‍