Voor corona was therapie op afstand uitzonderlijk in de wereld van behandelingen. Maar de pandemie dwong ons om creatieve oplossingen te zoeken en zo kwam een ​​nieuwe vorm van therapie in een stroomversnelling: therapie via zoom.

,,In het Elah Centrum behandelen we veel Holocaust-overlevenden en ouderen in het algemeen. Toen het coronavirus uitbrak, waren we vooral bang om deze groep clienten in gevaar te brengen’’, vertelt zegt Marina Shtark, klinisch directeur van de organisatie. ,,Na een paar gevallen van isolatie begreep ik dat we geen keuze hadden en zouden moeten overschakelen op therapie op afstand. Op één dag zijn we als staf van Elah allemaal op zoom overgestapt. Aanvankelijk alleen in periodes van lockdown, maar later ook daarbuiten. Bij de Autoriteit voor de Rechten van Holocaustoverlevenden, die behandelingen subsidieert, begrepen ze gelukkig de situatie en gaven ons toestemming om onze werkwijze aan te passen en zowel via zoom als telefonisch clienten te behandelen. Dat bijna alle overlevenden in deze tijd gewoon zijn doorbehandeld was van groot belang. Ouderen zaten allemaal op hun eigen kamer opgesloten en hadden geen groepsactiviteiten.''

 Vandaag de dag, nu het internet in bijna ieder huis beschikbaar is en de meeste mensen ervaring hebben gekregenom via de computer te werken, studeren en contact te onderhouden met familie en vrienden, is therapie op afstand een effectieve en toegankelijke oplossing geworden, met of zonder corona. Naomi Schwartz Friedman, dramatherapeute in Tel Aviv, reisde voor een huwelijk met man en zoon voor anderhalve maand naar Mexico: ,,De meeste van mijn clienten zijn 65-plussers. Ze hebben ervaring met therapie op afstand en hadden geen moeite om de behandeling voort te zetten terwijl ik in Mexico was. Slechts één client wilde dat niet. Hij kwam in het kader van ons project voor mensen die verlies leden door de corona, en van de tien sessies hadden we er nog één over. Die laatste bijeenkomst wilde hij heel terecht liever niet op afstand houden.''

Zoombehandelingen hebben veel voordelen. Je kunt ze altijd en overal houden, je hoeft niet het verkeer in en niet naar een parkeerplaats te zoeken. ,,Behandelingen op afstand geven je veel wendbaarheid’’, bevestigt Marina Shtark. ,,We kunnen mensen ontmoeten die ver van ons vandaan wonen, van wie de gezondheid niet goed is en die om verschillende redenen het huis niet kunnen verlaten. Dit maakt behandeling zeer toegankelijk. Omdat afstand geen rol speelt, kun je ook de meest passende therapeut bij iedere client zoeken. Verder geeft de behandeling via zoom sommige mensen een veilig gevoel. Omdat ze in hun eigen huis blijven, voelen ze zich meer beschermd.’’

Een ander voordeel van zoom is de mogelijkheid om steungroepen te organiseren voor mensen met gelijke problematiek die op grote afstand van elkaar wonen. ,,Zoom stelt ons in staat om een ​​steungroep te openen voor mensen die een specifiek soortverlies hebben meegemaakt, bijvoorbeeld traumatisch verlies van naaste familieleden, of ouders die een kind hebben verloren aan ziekte, of gezinnen die een familielid verloren door het coronavirus. Als de woonplaats geen factor meer is, kun je deze mensen met elkaar verbinden en ze het gevoel geven dat ze niet de enigen, en niet alleen zijn. Dat heeft veel waarde."

Tweedimensionale behandeling

Toch zijn er ook therapeuten die niet graag werken met zoom. Omer Hayut bijvoorbeeld gebruikt zoom alleen als het echt niet anders kan. ,,Als een patiënt om wat voor reden dan ook niet kan komen, heb ik liever een zoomafspraak dan dat we annuleren, maar ik heb weinig voeling met dergelijke behandelingen. Ik denk dat zoom afstand creert en en geen emotionele nabijheid tussen therapeut en client toestaat. Iets van de ervaring van ‘samen zijn’, gaat verloren.

,,Het is ook vermoeiender voor de therapeut en de client. Het vereist behoorlijk wat inspanning om tijdens een zoomsessie zowel te luisteren als te kijken. Soms wordt de verbinding verbroken, soms verspringt het beeld. Kortom, voor mij is het geen gelijkwaardige vervanging voor een persoonlijke ontmoeting. Ik heb het gevoel dat persoonlijke ontmoetingen veel effectiever zijn."

Naomi Schwartz Friedman vult aan: ,,Het nadeel van de zoombehandeling is dat ik alleen het gezicht van de client zie. Ik mis misschien tranen in de ogen of andere subtiele aanwijzingen die moeilijk te zien zijn op het scherm. De menselijke aanraking ontbreekt ook, het vermogen om even met het lichaam bezig te zijn, op te staan ​​en door de kamer te lopen als we vastzitten. In de frontale behandeling is veel meer ruimte voor spontaniteit en variatie." 

Zoombehandeling vereist voorbereiding

Om de effectiviteit van de zoombehandeling te maximaliseren, is het belangrijk om de juiste omstandigheden te creeren. ,,Als de behandeling in de kliniek plaatsvindt, kleed ik me netjes aan, maak de kamer klaar, denk alvast aan de client en verwelkom die in de kliniek. Na afloop van zo’n bijeenkomst neem ik ook de tijd om de ontmoeting rustig af te wikkelen. Met zoom daarentegen bestaat er geen overgangsruimte en daar moet je rekening mee houden", legt Marina uit.,,Zowel client als therapeut moeten tijd nemen voor en na de behandeling. Ren niet meteen van het een naar het ander. Zorg dat je op een rustige en besloten plek zit, bij voorkeur met een gesloten deur, zet misschien een koptelefoon op, en maak verbinding via de computer en niet via de telefoon. Alles opdat de behandeling prettig en efficiënt verloopt.’’

Met alle voor- en nadelen, zoom is bij ons om te blijven. Marina: ,,Het is geen perfecte oplossing, maar als persoonlijke ontmoetingen onmogelijk zijn, is het een meer dan acceptabel alternatief. Bij Elah zijn we erg flexibel en is de zoombehandeling helemaal ingeburgerd.’’

‍