Onder de titel ‘Zeilend op Levenreis’ is een jaar geleden een uniek initiatief gelanceerd: een steungroep voor traumagetroffenen die bijeenkomt op het water. De boot waarop de groep vaart, specifiek uitgerust voor sociale en therapeutische activiteiten, is speciaal uit Nederland overgebracht door de stichting Mefrishim. ,,Toen Elad Tal van Mefrishim me over het bestaan van zo’n therapeutische boot vertelde, begon ik meteen al te stralen’’, vertelt Dalit Ashouri, directeur van het Elah Centrum in de noordelijke regio. ,,Ik stelde hem voor om samen iets doen, het Elah Centrum en Mefrishim. Vijf jaar lang liepen we met deze droom rond, tot de zeilvereniging een geweldige donatie kreeg die de verwezenlijking mogelijk maakte.’’
Giora en Tali Schiffer verloren drie jaar geleden hun zoon Nitzan aan zelfdoding. Toen de groep werd geopend, was Giora net van plan om Tali mee te nemen op een cruise naar Griekenland. Hij is schipper en vaart vrijwel elke vrijdag. ,,Tot dan toe had ik bedenkingen bij het idee van een steungroep. Maar een groep die de zee op gaat, dat was de trigger om toch mee te doen. Na de zelfmoord heb ik een tijdlang redelijk gefunctioneerd en mezelf persoonlijk en professioneel staande gehouden, maar na verloop van tijd begreep ik dat ik hulp van buitenaf nodig heb.’’
Ook Michal Sela en haar man sloten zich bij de groep aan. ,,Tot zijn twintigste was onze zoon Tzur een energieke jongeman, gezond van lichaam en geest, vol levensvreugde en met een sterk ontwikkeld gevoel van rechtvaardigheid. Maar opeens begon hij tekenen van mentale problemen te vertonen en ondanks de steun van de hele familie zat hij opgesloten in zichzelf’’, zegt Michal. ,,Nadat hij op een zaterdagavond zijn oudere zus had bezocht, die net was bevallen, sprong hij zijn dood tegemoet." Michal noemt het geen zelfdoding: ,,Tzur hield van het leven. Zijn ziel won het gewoon van zijn levenskracht, net zoals een ziekte het lichaam kan overwinnen.’’ Michal was al begonnen met hydrotherapie en voelde zich aangesproken door het nieuwe initiatief van het Elah Centrum. ,,Als het een steungroep aan wal was geweest, hadden we ons niet opgegeven. Maar mijn partner en ik houden allebei erg van de zee."
Het anker drukt de grootste vrijheid uit
,,De zee doet prachtige dingen", vertelt Giora. ,,Aan het begin van iedere reis zitten we als groep bij elkaar, maar na de afvaart vindt iedereen zijn eigen plek, alleen of met andere mensen. Deze combinatie is fantastisch, het helpt heel erg." Michal voegt toe: ,,De taal van de zee en scheepvaart heeft veel overeenkomsten met de taal en processen van de ziel. Je moet bijvoorbeeld rekening houden met de richting van de wind, weten in welke richting je moet koersen. Je moet weten waaraan je je kunt vasthouden om niet in het water te vallen en waar je je juist niet aan moet vasthouden omdat je anders zult vallen. De schipper, een geweldige man, zegt altijd dat het anker het allerbeste het begrip vrijheid symboliseert. Zodra je voelt dat je een stevig anker hebt, kun je je vrij bewegen. Dat is precies wat er in de groep gebeurde: zodra we ons verankerd voelden, vonden allerlei processen plaats. "
We zijn een familie geworden
Vanaf het begin was de inzet en betrokkenheid van de deelnemers groot, vertelt therapeut en groepsbegeleider Anat Shamla. ,,Op zee zijn hele sterke banden ontstaan. De deelnemers ontmoeten elkaar ook buiten de groep en hebben vriendschappen gesloten voor het leven. Ze zien elkaar als een cirkel van steun." Giora bevestigt: ,,We zijn letterlijk een familie geworden. Anat slaagde erin ons allemaal bij elkaar te brengen. Wel eerden elkaar te accepteren en lief te hebben, ieder in zijn eigen tempo." En ondanks het gemeenschappelijke verdriet dat de groepsleden dragen, heeft Giura een boodschap van hoop: ,,De pijn is enorm en zal niet verdwijnen, maar ik weet hoe ik ermee om moet gaan. Ik weet dat er ups en downs zijn. We hebben geleerd dat na elke storm het weer kalmeert en de zon doorbreekt. Je mag lachen,een dagje uitgaan en dingen doen die we vroeger ook deden. Aan weerszijde van de storm en de pijn is er ook veel hoop.’'
Verlies in de schaduw van de oorlog
De gebeurtenissen van 7 oktober beïnvloedden het verloop van de groep. ,,Vanwege de veiligheidszones konden we de eerste maanden de zee niet op”, legt Anat uit. ,,In plaats daarvan hielden we de bijeenkomsten in het huis van een van de deelnemers en we hebben ook het hier en nu in onze gesprekken betrokken. Maar het was belangrijk om naast de nationale rouw, ook ieders eigen persoonlijke verdriet en rouwproces te legitimeren. Ook al krijgen anderen met plotseling verlies te maken, dan hoef je je eigen verdriet niet te verdringen. Sta je eigen pijn toe en zoek naar alle bronnen van steun die je goed doen.’’
Geweldig teamwerk
,,Anat heeft fantastisch werk gedaan. Door haar zijn we erin geslaagd, zonder ons te forceren, om ons kwetsbaar en open op te stellen, zegt Giora over Anat Shamla. Michal voegt toe: ,,Ook het teamwork van de beroepskrachten op de boot droeg bij. Ze gaven ons voortdurend een gevoel van veiligheid en vertrouwen, zowel oog in oog met de zee als gedurende de processen die we doormaken."
,,Ik waardeer de steun die we hebben gekregen", zegt Michal. ,,Het verraste me hoeveel we daardoor hebben gewonnen. Sommige mensen hebben dankzij de groep hun leven, zelfvertrouwen en hun glimlach teruggekregen. Mensen die eerst geen woord zeiden en niet konden huilen, maakten een intens proces door. Het had volgens mij ook niet anders kunnen lopen. Aan het einde van het proces had ik ook voor andere mensen.”
